Curieuzeneuzen
door redactie
Heist-op-den-Berg - Curieus Heist, een progressieve vereniging die door een andere bril naar cultuur en samenleving kijkt, heeft het boekje “Neuzen in Heist-op-den-Berg” voorgesteld. Het wordt vanaf vandaag gratis verspreid op 5.000 exemplaren.
Het is een boeiend boekje geworden van 52 pagina’s geïllustreerd met foto’s en allerlei rubrieken. “Een boekje over mensen en met een stukje geschiedenis”, voornamelijk samengesteld door David Geerts en Kim Verwimp.
Wij maken een selectie van een aantal onderwerpen.
Bekende Heistenaren
Als bekende Heistenaren komt stand-up comedian Steven Goegebeur aan bod, de man die momenteel zijn avondvullende show “De geknipte man” voorstelt in Vlaanderen maar in de dag ook schoolvoorstellingen geeft van het zelfgeschreven “Lach eens met een ander”, zijn derde stuk over pesten.
Anak Verhoeven uit Schriek is 17 en werd onlangs nog Europees kampioen muurklimmen. Drie keer per week traint zij op de klimmuur te Breendonk.
Natuurlijk wordt er verwezen naar andere bekende Heistenaren zoals Paul “Polle Pap” Michiels, Bobby Prins, de Hanen en de Hinnen van Wiekevorst, pastoor Mellaerts de stichter van de Boerenbond, wielrenner Dennis Verschueren, ex VRT-administrateur generaal, Cas Goossens, partizane Maria Liekens (89), de diamantslijpers, maar ook de 23-jarige Russische Irina Tregub die thuis is in Wiekevorst.
Vergeten zijn Gust “Kassaar” Mortelmans en Lange Gust.
Dialect
Met de fusies zijn zes gemeenten samengevoegd. Dat wil zeggen dat Heist geen “eenvormig” dialect heeft. Het verschilt wel allemaal een beetje van elkaar. Maar heel wat woorden en begrippen dreigen verloren te gaan omdat het dialect een levende taal is. Heel wat woorden die onze voorouders gebruikten zijn nu totaal in verval geraakt en onbekend.
Heemkundige René Patteet schreef in 2004 een dik boek over “Het dialect van Heist en zijn omgeving” met als ondertitel” Ons dialect is een hoorn van overvloed”.
Enkele voorbeelden van het “Heists” dialect:
Lucifers bv. zijn in ’t Heists “stekskes”.
Een glas bier is: een pint.
Kaarten is : koat spelen
Schaduw is “loemer”
Een groene deur is : een gruun déj
De veertiende: de vjiotiende
Hij zal het nog ver schoppen: Hà zal ’t nog wàd brengen
Het is geen droogzak: ’t Is gieëne bevrozene.
Hij weet te antwoorden: Ha zee ongewasse de woarhead.
De meester: de mjoster.
Anekdotes
De bekendste anekdote die aan bod komt is die van de “prei” op de berghelling zuid. Een verhaal dat ondertussen al 30 tot 35 jaar oud is en waarvan de “uitvoerders” – toen allemaal jonge mannen die regelmatige bezoekers waren van ’t toenmalige jeugdcafé ’t Pleintje, onderaan de berg.
Het was tijdens de heraanleg van de berghelling, waarbij toen de berghelling heringericht werd en de waterhuishouding georganiseerd.
De berghelling was een grote aarden hoop. Een molshoop. De Pleintjesgasten waren niet zo gelukkig met de werken en vreesden dat er bij een forse regenbui tonnen aarde als slijk naar beneden zouden vloeien.
Op een nacht besloten de “groen mannen van ’t Pleintje” tot een guerilla-actie over te gaan. Ze versierden de berghelling met kerstboompjes, papieren bloemen, wc-papier en tuinkabouters en beplantten de volledige berghelling met prei.
Het verhaal is 30 jaar later nog altijd “een heldendaad” bij de caféhangers. Wie de juiste “daders” waren is nooit echt bekend geraakt…
Het strontstraatje
Heist heeft ook zijn “mooie” straat- en gehuchtsnamen zoals het gehucht “Achterheide” of het kerkdorp “Zonderschot”. of de deelgemeenten “Halder”, “Buschot” of “Itegoem” voor Hallaar, Booischot en Itegem.
De meestzeggende naam is een straatje zonder officiële naam: “het Strontstraatje”, heel gekend in de volksmond. Een piepsmal straatje tussen de vroegere woning Van de gaer en bakkerij Monty in de Bergstraat. Je kan er met een persoon passeren of na mekaar.
Het straatje kreeg zijn naam omdat heel wat cafégangers en drinkebroers of andere honden in het straatje hun dringend “gevoeg” er gingen doen.
Er is ook nog de Drie Maagdekensstraat, waar ooit drie vrouwen in een klein huisje woonden en stierven. Toen begonnen de mirakels; Zieken kwamen bidden aan het huisje van de drie maagden en genazen. Het werd een bedevaartsoord. In 1662 is er zelfs een Franse officier genezen. Hij liet een kapel bouwen. Ondertussen ook al geschiedenis.
Weetjes
En dan zijn er nog de weetjes:
- dat Heist de 18e grootste gemeente van Vlaanderen is
- De grootste gemeente van de provincie Antwerpen.
- Dat 500 miljoen jaar geleden de zee tot hier kwam
- Dat Wiekevorst zijn eigen “Klein Scherpenheuvel” heeft, opgericht door een koopman die overvallen werd door rovers.
- 1.799 jongeren lid zijn van een vereniging.
- “Banken”, een veelbeoefend klandestien kansspel was dat voornamelijk in café’s beoefend werd, dat veel streekgenoten rijk maakte maar nog veel meer arm. Aan herbergen waar “gebankt” werd, stond een “letter”, die bij onraad van politie ofzo alarm sloeg zodat de bewijzen konden verdwijnen.
- Vanuit de watertoren je bij helder weer: het Atomium kunt zien liggen, de O.L.Vrouw-kathedraal, de mijnterrrils van Beringen, Doel.
- Het boekje “Neuzen in Heist-op-den-Berg” te krijgen is bij de dienst toerisme, in de bibliotheek, in cultuurcentrum Zwaneberg, in café de Hosp en in ’t Hoekske.(PA)